قبل از انجام حفاری چاه، باید به چند نکته اولیه توجه کنید. ابتدا باید مجوز حفر چاه را دریافت کنید. سپس باید اطلاعاتی راجع به انواع روشهای حفاری چاه آب دستی، حفاری چاه آب با دستگاه روتاری، و دستگاه ضربهای کسب کنید.
با داشتن این اطلاعات، میتوانید به روشهای سنتی و صنعتی حفاری چاه آب کشاورزی، چاه آب خانگی، یا حتی گلخانه و غیره بپردازید. این مراحل به شما کمک میکنند تا بهطور کامل درک کنید که چگونه میتوانید بهترین نتیجه را از حفاری چاهها به دست آورید و از آنها بهطور موثری بهره ببرید.
حفاری ضربه ای
روش حفاری حفر چاه با استفاده از مته حفاری استوانهای سنگین و بلند، که به صورت متناوب از کف چاه تا ارتفاع مشخصی بالا آورده و سپس رها میشود، مورد بررسی قرار میگیرد. ضربه قوی ایجاد شده توسط مته سنگین این دستگاه باعث خرد شدن سازندهای کف چاه میشود. سپس با استفاده از گل کش، خردهای حفاری به بیرون از چاه منتقل میشوند.
پس از پایان این عملیات، به منظور جلوگیری از ریزش دیواره چاه، لولههای جدار فلزی به درون چاه رانده میشوند. این روش حفاری ضربهای بسیار مناسب برای حفر چاههای آب در رسوبات دانهدار و بدون ریزش است. در صورت وجود ریزش در جداره چاه، استفاده از روش حفاری چرخشی که در ادامه توضیح داده خواهد شد، ضروری است.
مزیت مهم دیگر این روش حفاری آب چاه این است که هزینه آن نسبت به روش حفاری چرخشی کمتر است، که این موضوع از جذابیت ویژهای برای متقاضیان حفر چاهها برخوردار میکند.
حفاری چرخشی
روش حفاری چرخشی (Rotary) یکی از روشهای مورد استفاده برای حفر چاههاست. در این روش، مته حفاری همزمان با چرخش، حفر چاه را انجام میدهد. یکی از عناصر مهم در این روش، مادهای به نام گل حفاری (Drilling Mud) یا یک نوع ماده فوم مانند که به صورت خاص در طول چرخش، از داخل سرمته در کف چاه وارد چاه شده و سپس به بالای چاه خارج میشود، است. این کار علاوه بر نقش خنک کاری بر روی نوک مته، باعث خروج ذرات خرده حفاری از داخل چاه نیز میشود.
فشار بالای گل حفاری در این روش از ریزش دیواره چاه جلوگیری میکند. پس از پایان حفاری، جداره چاه برای خارج کردن گل حفاری و ته ماندههای حفاری، شسته میشود. همچنین، به منظور جلوگیری از ریزش دیواره چاه، لولههای جدار فلزی به داخل چاه قرار میگیرند.
این روش به خصوص در حفر چاههای عمیق و در مناطق با رسوبات ریزدانه و ریزشی بسیار موثر است. همچنین، در آبرفتهای درشتدانه، فشار زیاد گل حفاری میتواند مجاری آب را مسدود کرده و آبدهی چاه را کمتر از حد واقعی کند. این مسئله برای حفاری در سازندهای کارستی نیز مطرح است که در اینجا از فوم به جای گل حفاری استفاده میشود.
حفاری دستی
روش حفاری ستنی چاه، یکی از روشهای مورد استفاده برای حفر چاههاست که توسط مقنی انجام میشود. پس از اتمام عملیات حفاری، به منظور جلوگیری از ریزش دیواره چاه، از بلوکهای سیمانی استوانهای شکل به نام کول استفاده میشود که دیواره داخلی چاه را پوشانده و تقویت میکند.
روش حفاری دستی، برای حفر چاههای سطحی و نیمه عمیق بسیار مناسب است. یکی از مزایای اصلی این روش حفاری این است که پس از حفر میله چاه، میتوان به سمت مناسب درون چاه حفر کرد و گالری افقی یا کوره ایجاد کرد. این کار باعث بهبود میزان آبدهی چاه میشود و از منابع آب زیرزمینی بهرهبرداری بهینهای را فراهم میکند.